Unikompartmental Diz Protezi, dizdeki sınırlı alanın bir artroplastiyle rekonstrüksiyonundan ibarettir. Sıklıkla da problemin ilk başladığı iç (medial) eklem değiştirilir ve buna unikondiler ya da unikompartmental diz protezi denir. Unikondiler diz artroplastisinde normal ligamentöz, kemik ve kıkırdak yapılar sağlam bırakılırken yalnızca hasarlı eklem yüzeyi değiştirilmektedir. Bu nedenle ligamanların sağlam ve diz hareketinin yeterli olması gerekmektedir. Medial unikondiler diz artroplastisinin en sık endikasyonu dizin iç ve önündeki aşınmadır. Dizin fokal, spontan osteonekrozu ve posttravmatik osteoartriti de diğer endikasyonlardandır. Bu hastalarda genel olarak Ön Çapraz Bağ sağlam ve iç yan bağ normal uzunluktadır. Total diz artroplastisinde olduğu gibi, unikondiler diz protezi uygulaması için de hastanın eklem protezini gerektirecek düzeyde ağrısının ve fonksiyonel kısıtlılığının olması gerekmektedir.
Bazen iç eklem aralığıyla birlikte veya tek başına diz kapağı (patellofemoral eklem) de işin içine yoğun oranda katıldığında patellofemoral artroplasti tek başına veya medialunikondiler protezle birlikte uygulanır.
Bu operasyon sıklıkla 50 yaş üzeri hastalarda uygulanır. (Şekil 1 ve 2: Ameliyat öncesi ve sonrası röntgen)
Bu tip bir cerrahi eklemdeki tüm yumuşak dokuları sağlam bıraktığı için komplikasyon oranı düşük, erken ve tama yakın hareketi sağlayan hastaların çok fayda gördüğü bir cerrahi metoddur. Fakat o derecede teknik cerrahi deneyim gerektiren özel eğitim sonrası uygulanması gereken bir operasyondur.Aynı zamanda artroplastinin bir nevi son noktası olan tam (total) diz protezine gidiş sürecini de anlamlı derecede uzatır.